Tytuł projektu:
Przedmioty percepcji w ujęciu jedno- i wielomodalnym
Opis projektu:
Bazując na badaniach empirycznych dotyczących percepcji w różnych modalnościach zmysłowych, projekt zmierza do rozwinięcia filozoficznej teorii przedmiotów percepcji poprzez odniesienie się do zagadnienia przedmiotowości z perspektywy jedno- i wielosensorycznej.
Niektóre przedmioty mogą być odbierane jednocześnie przez kilka zmysłów (np. ognisko przez wzrok, słuch i węch), inne przedmioty wyłącznie za pomocą jednego zmysłu (np. tęcza). Przedmioty percepcji są zdarzeniami lub obiektami, których doświadczamy; są tymi jednostkami, którym mentalne stany percepcyjne przypisują własności. Kandydatami na przedmioty percepcyjne w modalności wzrokowej są standardowe materialne przedmioty oraz/lub obszary przestrzenno-czasowe; w modalności słuchowej dźwięki i/lub standardowe przedmioty; natomiast w modalności węchowej zapachy i/lub standardowe przedmioty. Mimo iż temat przedmiotów i własności odbieranych percepcyjnie jest bardzo istotny w filozofii i psychologii, wiele aspektów pozostaje niezbadanych i niejasnych. Niniejszy projekt podejmuje pytanie czy zagadnienie zakresu własności percepcyjnych reprezentowanych w doświadczeniu zmysłowym odnosi się w jakiś sposób do natury przedmiotów percepcyjnych. Główna hipoteza przewiduje, że analiza zakresu dopuszczalnych treści percepcji może zaoferować nowe rozumienie problemu przedmiotowości percepcyjnej.
Projekt wpasowuje się w nurt najnowszych prac interdyscyplinarnych z filozofii percepcji, psychologii i neuronauki kognitywnej. Zagadnienia filozoficzne, analizowane z perspektywy uwzględniającej aktualny stan badań empirycznych, rozpatrywane są na bazie zaplanowanych zadań badawczych dotyczących: rozwoju reprezentacji przedmiotowych, konceptualnych i metodologicznych aspektów badań nad przedmiotami jedno- i wielosensorycznej percepcji, różnic i zbieżności między przedmiotami percepcji w różnych zmysłach, oraz wielosensorycznego poziomu przedmiotowości percepcyjnej. Zespół badawczy realizuje podejście wykraczające poza tradycje wizuocentryczne, zgłębiając w jakim stopniu wyniki badań nad przedmiotami percepcji wzrokowej mogą być użyteczne w dostarczaniu wiedzy o przedmiotach percepcji w innych zmysłach. Zespół zajmuje się klasyfikacją różnego rodzaju obiektów, których możemy doświadczyć za pomocą poszczególnych zmysłów, analizą różnic i podobieństw między nimi, sposobami definiowania pojęcia „przedmiotu”, opisem struktury i charakterystyki przedmiotów percepcji w różnych modalnościach zmysłowych, jak również określeniem interakcji między modalnościami sensorycznymi prowadzącymi do powstania reprezentacji przedmiotu o różnym poziomie zintegrowania.
Istotnym zagadnieniem badanym w projekcie jest rozumienie relacji pomiędzy przedmiotami wielomodalnymi a przedmiotami jednomodalnymi. Wyniki badań naukowych wskazują, że mózg zorganizowany jest w meta-modalny sposób i realizuje zadania wykraczające poza poszczególne modalności sensoryczne. Mimo to na poziomie bodźców zmysłowych, odbieranych własności percepcyjnych, aktywacji mózgu i powstałych doświadczeń zmysłowych, wiele procesów może być opisanych jako specyficzne dla określonej modalności zmysłowej. Dlatego kluczowym jest scharakteryzowanie procesów jedno- i wielosensorycznych. Filozofia percepcji zaczyna dostrzegać złożoność filozoficznych zagadnień wynikających z wielomodalności percepcji. Jednak wciąż brakuje teorii wyjaśniających na przykład w jaki sposób jednomodalne przedmioty percepcji są zintegrowane ze sobą w wielomodalne przedmioty. Prace podjęte w ramach tego projektu mają szansę wpłynąć na rozwój interdyscyplinarnej dziedziny badań nad percepcją zmysłową oraz wywołać zmiany w rozumieniu wielu kwestii z zakresu filozofii percepcji, umysłu i nauk kognitywnych.
Kierownik projektu:
Dr Aleksandra Mroczko-Wąsowicz specjalizuje się w filozofii umysłu, percepcji i nauk neurokognitywnych. Przed rozpoczęciem pracy badawczej na Uniwersytecie Warszawskim pracowała jako Associate Professor w Instytutcie Filozofii Umyslu i Kognitywistyki na National Yang-Ming University na Tajwanie oraz na Wydziale Filozofii Ruhr University Bochum i Heinrich-Heine University Duesseldorf. Tytuł doktora uzyskała na Wydziale Filozofii na University of Mainz i Max Planck Institute for Brain Research. W ramach kierowanego przez nią projektu ukazała się książka: Aleksandra Mroczko-Wąsowicz & Rick Grush (Eds.) (2023) Sensory Individuals: Unimodal and Multimodal Perspectives, Oxford University Press.