Ogólnopolska konferencja naukowa: “Wokół Zofii Rydet. Między sztuką a dokumentem”, 18-19.06.2018

Dla mnie fotografia jest nie tylko obrazem plastycznym, lecz przede wszystkim językiem, którym bym chciała przemówić do zwykłych ludzi, a nie do wielkich artystów. Największą wartością fotografii jest jej rola informacyjna, jej treść – a nie działania artystyczne, które przemijają. […] To fotografia daje mi możność zatrzymania czasu i pokonania widma śmierci. Zwykły dokument, najprostszy… staje się wielką prawdą losu ludzkiego i to jest moja nieustająca walka ze śmiercią, z przemijaniem.
Zofia Rydet w: Krystyna Łyczywek, „Rozmowy o fotografii 1970-1990”, Szczecin 1990

Instytut Filozofii UW, Instytut Historii Sztuki UW oraz czasopismo Sztuka i filozofia zapraszają do nadsyłania zgłoszeń na ogólnopolską konferencję naukową Wokół Zofii Rydet. Między sztuką a dokumentem, która odbędzie się 18-19 czerwca 2018 roku w Warszawie.

Do zakrojonego na olbrzymią skalę projektu Rydet można odnieść słowa Waltera Benjamina, który pisząc o innym wielkim portreciście dokumentującym przedstawicieli wszystkich wart społecznych, Auguście Sanderze, stwierdził, że dzieło to „jest czymś więcej niż albumem: jest atlasem”. W tym rozumieniu „Zapis socjologiczny”, jakkolwiek wynikał z potrzeby „balsamowania czasu”, przekazał nam niejednorodne i gotowe do rekonfiguracji obrazy ludzi oraz rzeczy, pozwalając na nowo przemyśleć również przestrzeń, w której żyjemy. Obrazy domów oraz ich mieszkańców uwiecznionych na fotografiach Rydet miały się złożyć na język, w którym każda historia zostałaby wysłuchana. Jednocześnie Rydet sugeruje, że informacyjna, ale i eschatologiczna siła obrazu fotograficznego wykracza daleko poza jego funkcję artystyczną.

W jaki sposób dzisiaj możemy odczytać ten projekt? Czy zgodnie z sugestią Allana Sekuli, można go „czytać niejako od spodu, z pozycji solidarności z wysiedlonymi, oszpeconymi, uciszonymi czy wymazanymi przez maszynerię zysku i postępu”? Czy „Zapis socjologiczny” mógłby się dziś stać atlasem, w którym na nowo moglibyśmy szukać podziałów i połączeń między różnymi dyscyplinami: socjologią, etnografią, kulturoznawstwem, historią sztuki i filozofią? Co lepiej opisuje owe zabalsamowane przez Rydet okruchy świata: dokument, czy sztuka? Czy obraz fotograficzny, usiłując pokonać widmo śmierci, sam nie funkcjonuje niczym widmo, domagając się od nas sprawiedliwości? Dzieło Zofii Rydet może stać się dla nas szansą na wynalezienie nowych języków, by mówić o obecnym czasie i przestrzeni – jeszcze przed chwilą zamieszkiwanych przez ludzi, którzy już przeminęli.

Podczas konferencji chcielibyśmy przyjrzeć się twórczości Rydet oraz różnym kontekstualizacjom jej prac, zarówno tym najnowszym, jak album „Zofia Rydet. Zapis socjologiczny 1978-1990” pod redakcją Wojciecha Nowickiego czy wystawa Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie „Zofia Rydet. Zapis, 1978-1990” (wystawa stanowiła koprodukcję MSN oraz Fundacji Sztuk Wizualnych i była częścią wieloletniego projektu opracowywania archiwum Rydet), jak i kanonicznemu już odczytaniu Andrzeja Różyckiego zaprezentowanemu w filmie „Nieskończoność dalekich dróg. Podsłuchana i podpatrzona Zofia Rydet”. Chcielibyśmy umiejscowić je w szeroko rozumianym kontekście historii fotografii oraz dyskursów filozoficznych, estetycznych czy antropologicznych. Do udziału w konferencji zapraszamy historyczki fotografii, antropolożki, kulturoznawczynie, socjolożki, filozofki i przedstawicielki innych dyscyplin badawczych, które pragną wzbogacić odbiór i analizę dzieł Rydet o nowe konteksty interpretacyjne.

Oficjalny patronat nad konferencją objęły Fundacja im. Zofii Rydet, Fundacja Archeologia Fotografii oraz Fundacja Sztuk Wizualnych.

Zgłoszenia o objętości do 3000 znaków można nadsyłać do 6 maja 2018 roku na adres konferencja.rydet@gmail.com. O przyjęciu abstraktów poinformujemy do końca maja 2018.

Rada naukowa konferencji:
Sebastian Cichocki – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Kamila Leśniak – Instytut Historii Sztuki UW
Agnieszka Pajączkowska – Instytut Kultury Polskiej UW
Mateusz Salwa – Instytut Filozofii UW
Piotr Schollenberger – Instytut Filozofii UW
Magdalena Wróblewska – Instytut Historii Sztuki UW

Organizatorzy:
Teresa Fazan – MISH UW
Kamila Leśniak – Instytut Historii Sztuki UW
Marta Maliszewska – MISH UW
Mateusz Salwa – Instytut Filozofii UW
Piotr Schollenberger – Instytut Filozofii UW